KADİR HAS

Türkiye Cumhuriyeti’nin yetiştirdiği önde gelen hayırsever iş insanlarından olan Kadir Has, 1921 yılında Kayseri’de doğdu. Kendisi gibi hayırsever bir iş insanı olan babası Nuri Bey, annesi ise Zekiye Hanım’dır. Babası Nuri Has, çalışkanlığı ve dürüstlüğüyle bilinen, Adana’da kurduğu birçok fabrika ve ticari kuruluşla ülkenin önde gelen saygın iş insanlarından biriydi. Türk bankacılık sektörünün önemli markalarından Akbank’ın kurucularındandı.

Kadir Has, 1942 yılında Boğaziçi Lisesi’nden mezun oldu. Aynı yıl, Kayseri’nin tanınmış ailelerinden Mehmet ve Şehime Germirli’nin kızları Rezan Hanım’la evlendi. Kadir Bey ile Rezan Hanım, ömür boyu süren mutlu evlilikleriyle topluma daima örnek bir çift oldular.

Kadir Has, evlendikten hemen sonra iş hayatına atıldı. Babasının izinden giderek girişimci ruhu, çalışkanlığı ve dürüstlüğüyle Adana’nın sayılı iş insanlarından biri haline geldi. 1960 yılında İstanbul’a yerleşti; ağırlıkla otomotiv sanayisine yönelik işlerde birçok başarıya imza atarak, İstanbul’da da saygın iş insanları arasına girdi. Mercedes Otobüs ve Kamyon Fabrikası’nı kurdu. Bu kurumun uzun yıllar Yönetim Kurulu Başkanlığı ve Üyeliği görevlerini yürüttü. Ülkemizdeki ilk Coca-Cola fabrikasını kurdu. Koç Ailesi ile Bursa’da Karsan adıyla Peugeot marka minibüs fabrikasının ortakları arasında yer aldı. Fransızların ünlü Michelin Lastikleri’nin Türkiye dağıtımcılığını üstlendi. Sabancı Ailesi’nden sonra Akbank’ın en büyük kurucu hissesine sahipti.

İş hayatındaki başarılarının ardından, kendi deyişiyle; ülkesinden kazandıklarını yine ülkesine vermenin en büyük onur ve vefa borcu olduğuna inanan Kadir Has, “vatan borcunu” ödemek için 1980’li yıllarda sistemli bir şekilde özellikle eğitim alanında hayır işlerine ağırlık verdi. Babası Nuri Has’ı kendisine örnek aldı ve Nuri Bey’in, “Bir okul yaptırmak, bin kişiyi hapishaneye düşmekten kurtarır,” sözü daima rehberi oldu.

1991 yılında eşiyle kurduğu Kadir Has Vakfı (HASVAK) ile başta eğitim ve sağlık olmak üzere, ülke kalkınmasına yönelik pek çok önemli hayır işi gerçekleştirdi. Vasiyeti gereği eşiyle tüm servetlerini bu vakfa bağışladılar. 1992 yılında kuruluş çalışmalarına başlanan, 1997 yılında ise resmen kurulan, kendi adını taşıyan üniversitemizden “gerçekleşen en büyük hayali” olarak bahseden kurucumuz Kadir Has, 2007’deki vefatına kadar üniversitemizin Mütevelli Heyeti Başkanlığı görevini yürütmüştür.

1997 yılında, dönemin Cumhurbaşkanı Sn. Süleyman Demirel tarafından, Türkiye’ye yaptığı hizmetler nedeniyle kendisine “Devlet Üstün Hizmet Madalyası” verilmiştir. 1997’de Marmara Üniversitesi ve KKTC Lefke Avrupa Üniversitesi; 1998’de Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ve 1999’da Erciyes Üniversitesi tarafından Fahri Doktora beratları verilmiştir. Ayrıca çeşitli kurumlardan 100’ü aşkın teşekkür ödülü ve belgesi takdim edilmiştir.